Od umowy do drukarni
Gdy wydawnictwo złożyło deklarację wydania Twojej powieści czy poradnika i omówiliście już podstawowe warunki współpracy (honorarium, termin wydania książki, działania promocyjne – więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ), czas na zapoznanie się z umową, której wzór autor powinien otrzymać od wydawnictwa.
Umowa wydawnicza/licencyjna/autorska
Dokument, który dostaniesz może nazywać się umową wydawniczą, umową licencyjną czy umową autorską. Nazwy bywają różne. Najważniejszy jednak jest przedmiot umowy określony w jednym z początkowych paragrafów, czyli stwierdzenie, czy przenosisz na wydawnictwo autorskie prawa majątkowe, czy też udzielasz wydawnictwu licencji do wydania utworu.
Jest to zasadnicza różnica, gdyż przenosząc majątkowe prawa autorskie godzisz się na jednorazowe wynagrodzenie (typ współpracy najczęściej stosowany przy krótkich formach literackich, artykułach prasowych, treściach internetowych) i bezterminowo przekazujesz prawa do wykorzystywania tekstu.
Udzielając zaś licencji (typowe dla powieści, poradników, innych dużych publikacji), pozwalasz na wydanie Twojej publikacji w określonym czasie (zazwyczaj 5 lat od daty zawarcia umowy), na określonym terytorium (Polska lub inne kraje) i w określonej formie (drukiem, e-book, audiobook), otrzymując wynagrodzenie procentowe zależne od ceny sprzedaży i liczby sprzedanych egzemplarzy. Po upłynięciu czasu na jaki została podpisana umowa (upewnij się czy została umieszczona data zawarcia umowy przy jej podpisywaniu), prawa do wydania wrócą do Ciebie. Jeżeli wydawnictwo będzie chciało kontynuować wydawanie Twojej publikacji, będzie zobowiązane umowę przedłużyć.
Możesz wtedy próbować zmienić jej warunki.
W umowie licencyjnej, w paragrafie dotyczącym honorarium, zostanie określona wysokość zaliczki, procent honorarium, rodzaj ceny do naliczenia honorarium (cena sprzedaży czy zbytu to cena hurtowa, nie cena na okładce) i okres rozliczeń wynagrodzenia (roczny, półroczny lub kwartalny). Wydawnictwo ma obowiązek odprowadzić w Twoim imieniu zaliczkę na podatek dochodowy od naliczonych honorariów. Umowa określa też brzmienie noty copyright (informacja o własności majątkowych praw autorskich), np. Copyright ® by Jan Kowalski, 2017.
Redakcja tekstu i konsultacje
Umowa określa też prawo wydawnictwa do naniesienia poprawek redakcyjnych w tekście. Daje to możliwość poprawienia przez wyznaczonego redaktora błędów interpunkcyjnych, ortograficznych, gramatycznych. Redaktor powinien też zwrócić autorowi uwagę na zauważone w tekście niekonsekwencje, pomyłki chronologiczne, wątpliwości merytoryczne. W przypadku tekstów zawierających wiedzę specjalistyczną, wydawnictwo może przekazać tekst do sprawdzenia konsultantowi.
Wszelkie zmiany w tekście powinny być z Tobą omówione. Możesz się na nie nie zgodzić. Pamiętaj jednak, że za jakość tekstu publikacji i pozostawione w nim błędy oceniany jest autor.
Skład publikacji
Po zaakceptowaniu przez Ciebie zmian, Twój tekst trafi do studia zajmującego się składem publikacji. Na tym etapie dodawane są ilustracje (zdjęcia, mapy, wykresy). Ich wybór może zależeć od Ciebie (określ to w umowie). Pamiętaj jednak, że ich liczba wpływa na koszty wydania (kupienie praw, przygotowanie graficzne, jakość papieru), dlatego wydawnictwo może wprowadzić w tej kwestii ograniczenia.
Korekta autorska
Po wykonaniu składu publikacji i naniesieniu przez korektora (zazwyczaj to inna osoba niż redaktor) drobnych zauważonych poprawek, wydawnictwo powinno przekazać Ci wydruk lub plik do korekty autorskiej. Jest to moment, w którym widzisz swoją książkę w takiej formie, w jakiej będzie wydrukowana.
Zmorą wydawnictw są autorzy, którzy na tym etapie próbują wprowadzać znaczące zmiany w tekście. Na to, po złożeniu stron, jest już za późno. Taką możliwość masz wcześniej, pracując z redaktorem. W korekcie autorskiej rób tylko niezbędne drobne poprawki. Termin druku jest już ustalony. Maszyny drukarskie czekają i trzeba o czasie przekazać plik drukarni, aby Twoja książka trafiła na półki księgarń.
Tekst przygotowała dla Was Joanna Salak – dyrektorka wydawnicza, inicjatorka i kreatorka publikacji, menedżerka w branży wydawniczej.
Przeczytaj też:
Autor i wydawnictwo >>
Powieść dla dzieci i młodzieży, czyli zadanie pozornie łatwe – część 1 >>
Powieść dla dzieci i młodzieży, czyli zadanie pozornie łatwe – część 2 >>
Jak napisać powieść, od której nie można się oderwać? >>
