Praca nad powieścią. Pierwsze kroki – bohater i fabuła
Czy istnieje już w Twojej wyobraźni postać, która będzie głównym bohaterem lub bohaterką Twojej powieści? Czy znasz już odpowiedź na pierwsze pytanie pomocnicze:
KTO?
Zaplanuj tę postać dokładnie, ponieważ ciekawy, dobrze skonstruowany, wiarygodny i intrygujący główny bohater to połowa sukcesu. Zanim zaczniesz tworzyć wydarzenia, w które go uwikłasz, sportretuj postać dla samego siebie. Zrób notatki, w których oprócz wyglądu zewnętrznego, wieku, sposobu ubierania się i sposobu mówienia opiszesz jaki jest człowiek, któremu czytelnik ma sprzyjać przez kilkaset stron Twojej powieści.
Przemyśl jaki będzie mieć charakter, jakie usposobienie, relacje z bliskimi, jakich będzie mieć przyjaciół. Kogo będzie kochać, a kogo nienawidzić. Zastanów się co czytelnik w nim polubi, a co uzna za wadę. Czy i dlaczego ma szansę się z nim utożsamić.
W grupowej lub indywidualnej pracy nad powieścią, psychologiczna konstrukcja bohatera to jeden z najistotniejszych tematów. Warto poświęcić mu tyle czasu, aby znaleźć odpowiedź na pytania o jego przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.
Czy wyobraziłeś już sobie jak Twoja główna postać będzie się zachowywać w sytuacjach oficjalnych, rodzinnych, intymnych? Jakie będzie mieć poglądy, jaką postawę?
Chcąc uzyskać wiarygodność postaci, reagującej w określony sposób, trzeba odpowiednio skomponować jej historię. Robimy to wspólnie na zajęciach po to, aby czytelnik w tym momencie, w którym autor tego chce, zrozumiał lub odkrył powód zachowania bohatera.
Czasami doświadczonym pisarzom konstrukcja postaci udaje się na tyle dobrze, że bohater zaczyna zaskakiwać swojego twórcę i próbuje „kierować” swoimi losami. Wspomina o tym Stephen King w swoim „Pamiętniku rzemieślnika” – książce, w której przedstawia własną drogę twórczą i zdradza tajniki warsztatu pisarskiego.
CO?
To pytanie o fabułę. O to jaka jest intryga, co się w powieści wydarzy. O to jaką historię chcesz czytelnikowi opowiedzieć i jaką drogę zaplanowałeś dla swoich bohaterów.
Chodzi tu zarówno o ten jasny czytelny układ wydarzeń, ale też o pewien wyższy sens – przesłanie powieści, wydźwięk skłaniający odbiorcę do zastanowienia.
KIEDY I GDZIE?
To dwa pytania ułatwiające zaplanowanie tła akcji oraz czasu w jakim świat powieści został skonstruowany. Osobom zaczynającym swą pisarską drogę sugeruję, aby nie rzucały się na tak głęboką wodę, jaką jest pisanie powieści historycznej. Współczesność jest wystarczająco bogata na tworzenie ciekawego, a jednocześnie łatwiej dostępnego dla twórcy, tła.
JAK?
To pytanie o to w jaki sposób chcesz zbudować intrygę, jaka będzie historia, ale też jej konstrukcja. Czym odbiorcę planujesz uwieść, zaskoczyć. Na zajęciach przepracowujemy ten temat, rzetelnie omawiając pomysł scena po scenie i rozdział po rozdziale. Dobry pomysł na fabułę to, obok wyrazistego głównego bohatera, druga połowa sukcesu.
W świecie tworzenia powieści najskuteczniejsi są ci, którzy opanowali tę umiejętność. Często przeze mnie przytaczanym przykładem, łączącym świetnie oba te elementy, są powieści z serii Millennium Stiega Larssona.
Dobra konstrukcja powieści ma takie samo znaczenie i może zdziałać tyle, co dobry montaż w filmie. Początkujący twórcy często tego elementu nie doceniają, a ma on dość techniczny charakter. Dobrego konstruowania fabuły po prostu można się nauczyć. Niestety nie uczymy się tego w szkołach i musimy korzystać z kursów, intuicji i garści lektur.
Dużo wskazówek, porad i ćwiczeń znajdziesz na naszym blogu. Zajrzyj też na nasz kanał na YouTube, gdzie lekcji pisania udziela Alina Krzywiec (podstawy pisania), Joanna Opiat-Bojarska (podstawy pisania) i Iza Michalewicz (reportaż).
POLECANE LEKTURY
Dużo cennych podpowiedzi znajduje się we wspomnianej książce Stephena Kinga. Warto sięgnąć też do książki Katarzyny Bondy „Maszyna do pisania” – jest tam rzetelne omówienie wszystkich najważniejszych elementów konstruowania fabuły i wiele konkretnych
wskazówek.
Dobrze jest również sięgnąć po lektury dla scenarzystów. Piotr Wereśniak na swojej stronie udostępnia tekst „Alchemia scenariusza filmowego”. Jest też dostępna książka „Jak napisać scenariusz filmowy”. Autorzy to Robin U. Russin i William Missouri Downs.
Joanna Salak – dyrektorka wydawnicza, inicjatorka i kreatorka publikacji, menedżerka w branży wydawniczej.
Przeczytaj też:
7 pytań, które zadaje sobie wydawca, wybierając tekst do publikacji >>
Jak przygotować pakiet materiałów dla wydawnictwa >>
Rozliczanie honorariów autorskich >>
Promocja i sprzedaż książki >>
Od umowy do drukarni >>
Autor i wydawnictwo >>
Powieść dla dzieci i młodzieży, czyli zadanie pozornie łatwe – część 1 >>
Powieść dla dzieci i młodzieży, czyli zadanie pozornie łatwe – część 2 >>
Jak napisać powieść, od której nie można się oderwać? >>
